Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2015

Κάτω τα χέρια από τα Βαρέα και Ανθυγιεινά!


                                                  
Από την κινητοποίηση των εργαζομένων στους ΟΤΑ, την περασμένη Τρίτη



Επανειλημμένα το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα έχει δώσει μάχες για την υπεράσπιση του θεσμού των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ), υπογραμμίζοντας ότι έχει προληπτικό χαρακτήρα, συμβάλλει στην προστασία της υγείας των εργαζομένων σε ιδιαζόντως ανθυγιεινές και επικίνδυνες συνθήκες, γιατί ακριβώς περιορίζει το συνολικό χρόνο εργασίας και έκθεσης σε αυτές τις συνθήκες.


Η σαρωτική κατάργηση του θεσμού των ΒΑΕ σε κλάδους, ειδικότητες και εργασιακούς χώρους αποτελεί επιδίωξη όλων των εναλλασσόμενων κυβερνήσεων πολύ πριν από την καπιταλιστική κρίση. Αυτό συμβαίνει γιατί συνδέεται με τα συμφέροντα των μονοπωλίων για «μεταρρυθμίσεις» που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ακόμα πιο φτηνής εργατικής δύναμης, για αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας τους.

Η επίθεση στα ΒΑΕ εντάσσεται στη συνολική επίθεση στα ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων, όπως η αύξηση συνολικά των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, η κατάργηση των λεγόμενων «πρόωρων» συνταξιοδοτήσεων, ο περιορισμός των ήδη ανεπαρκών μέτρων υγείας και ασφάλειας της εργασίας κ.λπ.

Την παράταση του εργάσιμου βίου προσπαθούν να την «ντύσουν» με επιστημονικοφάνεια, η οποία δεν μπορεί να κρύψει τον ταξικό χαρακτήρα αυτής της πολιτικής. Για παράδειγμα, λένε ότι αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής και άρα πρέπει να αυξηθεί και το όριο συνταξιοδότησης. Δηλαδή, όσο περισσότερο θα ζούμε, τόσο περισσότερα χρόνια θα προστίθενται στον εργασιακό βίο, η συνταξιοδότηση θα γίνεται ακόμα και μετά τα 67 χρόνια.

Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, όμως, συνδέεται με την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο, με τη βελτίωση όρων ζωής, διαβίωσης και κατοικίας και την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης. Αν αυτά τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα αξιοποιούνταν από τη λαϊκή εξουσία, μέσω της λαϊκής οικονομίας, σχεδιασμένα, στην υπηρεσία των εργατικών - λαϊκών αναγκών και όχι του κέρδους, θα είχαν συμβάλει στην πρόληψη, στην προαγωγή και αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας.

Θα είχαν βελτιώσει τους όρους ζωής των λαϊκών στρωμάτων, θα είχαν οδηγήσει στον περιορισμό της εργάσιμης μέρας, στην αύξηση του «ελεύθερου» μη εργάσιμου χρόνου, στον περιορισμό και την κατάργηση σε ορισμένες περιπτώσεις επικίνδυνων - ανθυγιεινών θέσεων εργασίας και, τελικά, στη μείωση του εργάσιμου βίου και των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Στον καπιταλισμό, όμως, τα τεχνολογικά και επιστημονικά επιτεύγματα αξιοποιούνται μόνο όταν και για όσο συνδέονται με την κερδοφορία των μονοπωλίων.

Εξάλλου, ένα μεγάλο μέρος της αύξησης του προσδόκιμου ζωής συνδέεται με τη σημαντική μείωση της βρεφικής και περιγεννητικής θνησιμότητας. Αυτό το μέρος, όμως, ακόμα και με τις δικές τους λογικές, δεν «επιβαρύνει» το ασφαλιστικό σύστημα. Αντίθετα, το βοηθά, γιατί το τροφοδοτεί με αυριανούς εργαζόμενους που θα πληρώσουν εισφορές.
Εκτός ΒΑΕ η καθαριότητα των δήμων;

Η επίθεση στο θεσμό των ΒΑΕ ξεκίνησε ήδη από τη δεκαετία του '90 για να κλιμακωθεί το 2011 με τον αποχαρακτηρισμό αρκετών επαγγελμάτων, κλάδων και εργασιακών χώρων.
Παρότι υπήρχε απουσία επιστημονικών δεδομένων που να τεκμηριώνουν ότι αυτοί οι κλάδοι δεν ανήκουν στα ΒΑΕ, παρότι υπάρχουν δεδομένα που αναδεικνύουν την αυξημένη επιβάρυνση της υγείας των εργαζομένων στους συγκεκριμένους κλάδους, προτάχθηκε η εξυπηρέτηση των πάγιων επιδιώξεων της αστικής τάξης για φθηνότερη εργατική δύναμη και για περιορισμό του λεγόμενου μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους εργασίας.

Τώρα, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ανέλαβε να κάνει τη βρώμικη δουλειά που δεν μπόρεσαν οι προηγούμενες: Εξαπολύοντας μια νέα επίθεση στο θεσμό των ΒΑΕ, να «καθαρίσει» με τους εργαζόμενους που απασχολούνται κατά βάση στην καθαριότητα των δήμων, καθώς και σε τομείς όπως η ασφαλτόστρωση των δρόμων, η τοποθέτηση μαρμάρων και πλακών, αλλά και η ταφή νεκρών, φορτώνοντάς τους από 7 έως 9 χρόνια πρόσθετης εργασίας και πρόσθετης επαγγελματικής έκθεσης στους επαγγελματικούς κινδύνους, προκειμένου να πάρουν σύνταξη.

Η επιστημονική τεκμηρίωση για την ένταξη των παραπάνω κλάδων στα ΒΑΕ έχει τόσο ατράνταχτα επιχειρήματα, που κανένας μέχρι σήμερα δεν έχει τολμήσει να τα αμφισβητήσει.
Η μεγάλη επικινδυνότητα του κλάδου αναδεικνύεται πρώτα και κύρια από τα σοβαρά εργατικά ατυχήματα που σακατεύουν τους εργαζόμενους, όπως η σύνθλιψη από οχήματα - τροχαία ατυχήματα, οι πτώσεις, οι τραυματισμοί από μηχανήματα κ.ά. Ιδιαίτερα αναδεικνύεται από το μεγάλο αριθμό θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων, που αυξάνονται τα τελευταία χρόνια.

Εργαζόμενοι ορισμένων ειδικοτήτων στους ΟΤΑ, που μπαίνουν σήμερα στο στόχαστρο της κυβέρνησης, εκτίθενται σε μια σειρά από καρκινογόνους παράγοντες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι εργάτες στην ασφαλτόστρωση των δρόμων και οι εργάτες και εργάτριες στην καθαριότητα. Διότι στα απορρίμματα συναντάμε πάσης φύσεως σκόνες και χημικά, μεταξύ των οποίων επιβεβαιωμένους καρκινογόνους παράγοντες, όπως η σκόνη ξύλου από ξυλουργεία, ο αμίαντος από απόρριψη δομικών υλικών (π.χ. τύπου ελενίτ).

Μακρά η λίστα με τους βλαπτικούς παράγοντες

Σημαντική είναι επίσης η επιβάρυνση από χημικούς και πτητικούς παράγοντες, όπως τα υπόλοιπα προϊόντων καθαρισμού, τα βερνίκια, οι κόλλες κ.λπ. Από τα υλικά αυτά μπορεί να προκληθεί πλήθος παθήσεων, όπως αναπνευστικές, δερματικές, οφθαλμικές, λοιμώξεις, αλλεργικές εκδηλώσεις, βλάβες στα νεφρά, στο ήπαρ, ακόμα και στο αναπαραγωγικό σύστημα.

Στα απορρίμματα μπορεί να συνυπάρχουν διάφορες χημικές ενώσεις που μπορεί να δρουν συνεργικά, επιβαρύνοντας τον οργανισμό, ενώ δεν είναι σπάνια η ανεύρεση ακόμα και ιδιαίτερα τοξικών ουσιών, όπως ο μόλυβδος από μπαταρίες, λάδια από κινητήρες, διαλύτες κ.λπ.

Πολλά ατυχήματα συμβαίνουν σε απορριμματοφόρα, όταν εκσφενδονίζονται υγρά από την πρέσα του οχήματος κυρίως στα μάτια των εργατών. Παράλληλα, ο χημικός κίνδυνος είναι πρακτικά άγνωστος - κρυμμένος, καθιστώντας ακόμα πιο πολύπλοκο, αλλά και αναγκαίο το σχεδιασμό προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπισή του. Ιδιαίτερα τοξικά είναι τα προϊόντα καύσης απορριμμάτων, φαινόμενο όχι σπάνιο σε χωματερές (αυτανάφλεξη, καύση απορριμμάτων, ατυχήματα κ.λπ.).

Η βαριά εργασία καταπονεί το μυοσκελετικό σύστημα, οδηγεί στην πρώιμη φθορά της υγείας, στην εμφάνιση επαγγελματικών ασθενειών και αναπηρίας, καθιστώντας συχνά τους εργαζόμενους ανίκανους να συνεχίσουν την εργασία τους αλλά και επιβαρύνοντας την καθημερινή τους ζωή.

Μεγάλο μέρος από τους εργαζομένους του κλάδου, πολλών ειδικοτήτων, υποφέρουν από σοβαρά μυοσκελετικά προβλήματα, όπως επικονδυλίτιδα και άλλες τενοντίτιδες του αντιβραχίου, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, παθήσεις της αυχενικής και της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.

Η επιβάρυνση των εργατριών από τη βαριά σωματική εργασία και τους εργονομικούς κινδύνους είναι ακόμα μεγαλύτερη. Μια σειρά από θέσεις εργασίας είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές μέχρι και ασύμβατες με την προστασία της υγείας τους, αν λάβουμε υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες του γυναικείου οργανισμού (αναπαραγωγική ικανότητα).

Η νυχτερινή εργασία διαταράσσει τους βιολογικούς ρυθμούς των εργαζομένων. Στους επαγγελματικούς κινδύνους πρέπει να υπολογιστούν, επίσης, η έκθεση σε θόρυβο, που συνδέεται με επαγγελματικής αιτιολογίας βαρηκοΐα, και η εργασία σε εξωτερικό περιβάλλον. Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες - χιόνι, βροχή - συνδέονται και με την αύξηση του κινδύνου εργατικών ατυχημάτων.

Εκθεση σε βιολογικούς παράγοντες κινδύνου καταγράφεται σε εργάτες καθαριότητας, ταφής νεκρών κ.λπ. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν η ηπατίτιδα Α και Β, ο τέτανος, αλλά και ανθρωποζωονόσοι, όπως η λεπτοσπείρωση, λεϊσμάνια και πλήθος άλλων βιολογικών παραγόντων, που μπορεί να προέρχονται είτε από τα οικιακά απορρίμματα, είτε από ζώα, όπως τρωκτικά ή αδέσποτοι σκύλοι ή γάτες. Τα σπασμένα γυαλιά ή και βελόνες - σύριγγες, αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για μετάδοση λοιμογόνων παραγόντων που προκαλούν σοβαρές ασθένειες (π.χ. ηπατίτιδα Β).

Η σημασία του να αποκρουστεί η επίθεση

Μπορεί κανείς να φανταστεί ότι με την κατάργηση των ΒΑΕ και την παράταση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης θα είναι πολλαπλάσια η επιβάρυνση από την έκθεση στους βλαπτικούς παράγοντες και στην επικινδυνότητα του επαγγέλματος. Σε κάθε περίπτωση, η επίθεση πρέπει να σημάνει συναγερμό. Σήμερα μπορεί να ξεκινάνε με την επίθεση στα ΒΑΕ των ΟΤΑ, όμως δεν θα μείνουν εκεί. Θα συνεχίσουν με τους υπόλοιπους κλάδους που διεκδικούν να παραμείνουν ή, πολύ περισσότερο, να ενταχθούν στα ΒΑΕ.

Μία σειρά άλλοι κλάδοι του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, νοσηλευτές, διασώστες, τραυματιοφορείς, εργαζόμενοι σε εργαστήρια, εργαζόμενοι που εκτίθενται στην ιοντίζουσα ακτινοβολία κ.λπ., οδηγούνται σε εξαντλητική, επικίνδυνη και ανθυγιεινή δουλειά τουλάχιστον μέχρι τα 67 έτη.

Αν κάτι φαίνεται ξεκάθαρα από τα παραδείγματα του Ασφαλιστικού, του Συνταξιοδοτικού και της επίθεσης στα ΒΑΕ, είναι ότι οι μόνες θυσίες που αξίζει να κάνουν οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι αγρότες είναι στους ταξικούς αγώνες. Είναι οι θυσίες για να σταθούμε στα πόδια μας, να μάθουμε γρήγορα το βηματισμό της σύγκρουσης με τα συμφέροντα του πραγματικού αντιπάλου, για να εμποδίσουμε τα μέτρα, να αποσπάσουμε κατακτήσεις.

Απέναντι στους «εθνικούς» στόχους του κεφαλαίου για τη διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας που απαιτεί θυσίες διαρκείας από τους εργαζόμενους, τόπο πιάνουν μόνο οι θυσίες του αγώνα για έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης, όπου η εργατική - λαϊκή εξουσία θα κοινωνικοποιήσει τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, θα τα κάνει λαϊκή περιουσία και θα αξιοποιεί σχεδιασμένα την παραγωγικότητα της εργασίας, την πρόοδο και τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας για να υπηρετήσει ολόπλευρα τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.

Ετσι μπορεί να μειώσει το χρόνο εργασίας, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, μπορεί να αντιμετωπίσει τον επαγγελματικό κίνδυνο, δηλαδή τα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες με μέτρα που θα προστατεύουν ή θα ανακουφίζουν (όταν δεν μπορούν να εξαλείψουν) από τις επιπτώσεις στην υγεία και τη ζωή των εργαζομένων σε βαριά, ανθυγιεινά και μονότονα επαγγέλματα, κλάδους, χώρους δουλειάς.

Τον τόνο της απάντησης στην επίθεση πρέπει να τον δώσουν από κοινού όλοι οι εργαζόμενοι, μισθωτοί ή και μικροεπαγγελματίες, είτε ανήκουν στα ΒΑΕ είτε όχι, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Προτάσσοντας την υπεράσπιση του χαρακτήρα του θεσμού των ΒΑΕ και τη διεύρυνσή του, να μην αυξηθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, να μη μειωθούν οι συντάξεις. Να διεκδικήσουμε μέτρα για την προστασία της υγείας των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο, την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών.

Χρήστος ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ  Γιατρός Εργασίας, μέλος 
του τμήματος Υγείας -   Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου